30 Mars, 1456, Diku në Rrethinat e Sfetigradit
30 Mars, 1456, Diku në Rrethinat e Sfetigradit, Një "Vizitë" e Papritur Pranvera ka ardhur me gjithë bukurinë e saj, por lulet më të bukura për mua mbeten ato që çelin pas një fitoreje të sigurt. Këto ditë kemi qenë duke i rënë në qafë garnizonit osman të Sfetigradit, duke i ngacmuar, duke ua prerë linjat e furnizimit, duke i bërë të flejnë me një sy hapur. Ata janë strukur brenda mureve si minjtë në vrimë, por herë pas here nxjerrin kokën. Sot, më lindi një ide paksa... e guximshme, le të themi. Ose e marrë, siç do të thoshte Vrana Konti po ta dinte më parë. Më thanë se komandanti i ri i Sfetigradit, një farë Hasan Beu, ishte një fodull i madh që mburrej se "Skënderbeu nuk guxon t'i afrohet as hijes së mureve të tij". Kjo mburrje duhej ndëshkuar. Kështu, në mesditë, kur dielli ishte më i fortë dhe shumica e rojeve dremisnin nga vapa dhe mërzitja, mora me vete vetëm Tanush Topinë – ai djalë ka sy shqiponje dhe lëviz si hijenat – dhe u veshëm si dy katundarë të thjeshtë që gjoja po kërkonin të shisnin ca djathë e lesh te tregtarët brenda kështjellës. Fytyrat i lyem me pak baltë, rrobat i bëmë pis, dhe morëm me vete dy thasë të mbushur me barishte (në vend të djathit, natyrisht!). Rojet te porta na panë me përbuzje. "Ç'kërkoni këtu, morra?" na pyeti njëri prej tyre, një vigan me mustaqe të verdha. "Duam të shesim pak mall, o zotni," iu përgjigja me zërin më të përvuajtur që munda, duke u përpjekur të fshihja të qeshurën kur pashë Tanushin që për pak sa nuk shpërtheu. Na kontrolluan thasët sipërfaqësisht dhe, me sa duket, na morën për dy fshatarë të padëmshëm e budallenj. Na lanë të hynim. Brenda mureve, atmosfera ishte e tensionuar. Ushtarë të mërzitur, tregtarë të frikësuar. Ecëm gjoja duke kërkuar blerës, por në fakt po vëzhgonim çdo detaj: pikat e dobëta të mureve, vendosjen e rojeve, rrugët e mundshme të arratisjes. Arritëm deri pranë kullës ku qëndronte Hasan Beu. Ai po pinte kafe në ballkon, duke u freskuar me një erashkë pendësh palloi. Ç'pamje qesharake! Tanushi më pa me sy pyetës, sikur të thoshte: "Dhe tani?" Nxora nga brezi një gur të vogël që e kisha marrë enkas dhe, me një gjest të shpejtë, ia hodha Hasan Beut në filxhanin e kafesë. Guri bëri "plluq" dhe i spërkati surratin me kafe. Ai u hodh përpjetë si i djegur, duke bërtitur e duke sharë. Rojet e tij u alarmuan. "Kush guxoi?!" ulëriti Hasan Beu, me fytyrën të kuqe nga inati dhe kafenë. Në atë moment, unë hoqa kapelën time të vjetër prej katundari, shkunda flokët dhe i thirra me zërin tim të zakonshëm: "Unë guxova, Hasan Be! Skënderbeu! Të solla një përshëndetje nga jashtë mureve, meqë ti nuk guxon të dalësh!" Fytyra e tij u zbeh si gëlqere. Rojet ngelën të shtangur. Për disa sekonda, mbretëroi një heshtje vdekjeprurëse. Pastaj, si të komanduar, të gjithë nxorën shpatat. "Tani, Tanush!" i thashë, dhe vrapuam drejt portës nga kishim hyrë, duke përmbysur disa tezga me fruta e perime për të krijuar më shumë kaos. Rojet te porta, kur na panë duke vrapuar drejt tyre dhe duke dëgjuar thirrjet "Kapeni Skënderbeun!", u hutuan aq shumë sa nuk ditën ç'të bënin. Arritëm t'i kalonim dhe të dilnim jashtë para se të merrnin veten. Nuk ndaluam së vrapuari derisa u futëm thellë në pyll, ku na prisnin kuajt tanë. Kur ishim të sigurt, shpërthyem në një të qeshur të madhe. Imagjinoja fytyrën e Hasan Beut! Kjo histori do të tregohet nëpër zjarret e kampit për javë të tëra. Sigurisht, ishte një rrezik i panevojshëm. Por ndonjëherë, një akt i tillë guximi dhe talljeje bën më shumë për moralin e ushtarëve tanë (dhe për demoralizimin e armikut) sesa një betejë e vogël. Plus, tani e di saktësisht ku ta godas Sfetigradin kur të vijë koha. Vrana Konti do të më shajë kur ta marrë vesh. Por edhe ai do të qeshë fshehurazi, jam i sigurt. Ah, jeta e një prijësi kryengritës! Plot sfida, por edhe me kënaqësitë e veta të vogla. Gjergji.